โรคหัวใจ คือหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้คนไทยเสียชีวิตเป็นจำนวนมาก ซึ่งแม้ทุกวันนี้เทคโนโลยีทางการแพทย์จะก้าวหน้ามากขึ้น แต่ก็กลับปรากฏว่า แนวโน้มจำนวนผู้ป่วยและผู้เสียชีวิตจากโรคหัวใจจะมีมากขึ้นตามไปด้วย ทั้งนี้ สาเหตุสำคัญอย่างหนึ่งเกิดขึ้นจาก การที่ “ผู้ป่วยไม่รู้อาการตัวเองว่ากำลังป่วยหรือเสี่ยงป่วยเป็นโรคหัวใจอยู่” ทำให้ไม่ได้เข้ารับการรักษา หรือติดตามอาการที่ดีพอ จนสุดท้ายแล้ว ก็กลายเป็นเหตุให้อาการลุกลามจนถึงขั้นทำให้เกิดเป็นอันตรายและเสียชีวิตได้
ดังนั้น การทราบถึงอาการแสดงของโรคหัวใจ ตลอดจนกลุ่มเสี่ยงต่างๆ จึงเป็นสิ่งสำคัญมากที่จะทำให้ทั้งตัวเราเอง และคนใกล้ชิด ปลอดภัยจากโรคหัวใจได้ ซึ่ง 6 อาการต่อจากนี้ไป คือสัญญาณเตือนภัยให้เรารู้ว่า โรคหัวใจกำลังไล่ล่าคุกคามตัวเรา หรือคนที่เรารักอยู่
1. มีโรคประจำตัวในกลุ่มเสี่ยงโรคหัวใจ
โรคหัวใจ เป็นผลสืบเนื่องมาจากหลายๆ สาเหตุ ซึ่งสำหรับใครก็ตามที่มีโรคประจำตัว อันได้แก่ ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง มีภาวะอ้วนลงพุง เป็นโรคเบาหวาน และมีประวัติคนในครอบครัวเคยเป็นโรคหัวใจมาก่อน ฯลฯ
จะมีโอกาสเสี่ยงเป็นโรคหัวใจได้ง่ายกว่าคนปกติ ดังนั้น เราจึงต้องหมั่นตรวจสุขภาพประจำปีให้ดี และหากพบว่าตัวเอง หรือคนใกล้ชิดเรา มีโรคประจำตัวในกลุ่มที่กล่าวมาล่ะก็ ขอให้เฝ้าระมัดระวังอย่างใกล้ชิด เพราะถือว่ามีโอกาสถูกโรคหัวใจทำพิษได้ไม่วันใดก็วันหนึ่งแน่นอน
2. เจ็บแน่นหน้าอก เป็นประจำสม่ำเสมอ
อาการแสดงอันเด่นชัดอย่างหนึ่งของโรคหัวใจ คืออาการแน่นนหน้าอก โดยหากเราพบว่าตัวเอง หรือคนใกล้ชิด มีอาการแน่นหน้าอกในแบบที่รู้สึกว่า “เหมือนมีใครมานั่งทับอยู่ที่หน้าอก” ร่วมกันกับมีอาการปวดร้าวขึ้นกรามด้านซ้าย ไปจนถึงท้องแขนด้านซ้าย หรือปวดร้าวบริเวณท้อง หากสังเกตพบเห็นอาการตามที่กล่าวมา นั่นค่อนข้างชัดเจนเลยว่า เราได้ถูกโรคหัวใจคุกคามเล่นงานเสียแล้ว จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องพบแพทย์และทำการรักษาติดตามอาการอย่างใกล้ชิด
3. หน้ามืด หมดสติ ไม่รู้สึกตัว
คนที่เป็นโรคหัวใจ จะมีอาการหน้ามืด จนถึงขั้นทำให้หมดสติได้ และจะรู้สึกว่าตัวเองคอยจะเป็นลมอยู่บ่อยๆ มีอาการวูบๆ เป็นพักๆ จนถึงขั้นหมดสติไม่รู้สึกตัวแบบกะทันหัน ซึ่งบ่อยครั้ง อาการหน้ามืดหมดสตินี้ ก็ไม่ได้รุนแรงถึงขั้นทำให้เสียชีวิต แต่การหมดสติล้มลงไปขณะทำกิจกรรมต่างๆ นั้นต่างหาก ที่อาจเป็นต้นเหตุที่ทำให้เป็นอันตรายจนถึงขั้นเสียชีวิตได้ อาทิ หน้ามืดขณะขับรถ หน้ามืดขณะกำลังเดินข้ามถนน ฯลฯ
ดังนั้นแล้ว หากสังเกตพบว่าตัวเองหรือคนในครอบครัวเรา มักหน้ามืด หรือมีอาการวูบหมดแรงหมดสติบ่อยๆ จึงจำเป็นต้องสันนิษฐานไว้ก่อนว่า “อาจเป็นโรคหัวใจ” และรีบเข้าไปปรึกษาแพทย์ เพื่อตรวจหาสาเหตุที่ชัดเจน จะได้ทำการรักษาอย่างถูกต้อง
4. ใจสั่น เหนื่อยง่าย หายใจไม่เป็นปกติ
ในเมื่อขึ้นชื่อว่าโรคหัวใจ นั่นก็หมายความว่า อาการแสดงหลักบางอย่างก็จะต้องเกี่ยวกับหัวใจอย่างไม่ต้องสงสัย ซึ่งอาการสังเกตอย่างหนึ่งที่มักพบในคนที่เป็นโรคหัวใจ ก็ได้แก่ อาการใจสั่น หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ รัว และกะทันหัน ทำให้รู้สึกเหนื่อยง่าย หายใจไม่เป็นปกติ โดยหากสังเกตพบว่าตัวเองมีอาการแบบนี้
โดยที่ไม่ได้เป็นหลังเล่นกีฬา หรือกินยาอะไร คือ อยู่ดีๆ หรือทำกิจกรรมนิดหน่อย แล้วเกิดอาการขึ้นมา ก็มีความเป็นไปได้ว่า นี่คือสัญญาณของโรคหัวใจ ที่บอกให้เราทราบว่า จำเป็นต้องไปปรึกษาแพทย์แล้ว มิเช่นนั้น หากปล่อยไว้ก็อาจเป็นอันตรายทำให้เสียชีวิตได้
5. นอนราบไม่ได้ หอบเหนื่อยอย่างหนัก
อาการเหนื่อยง่ายอีกลักษณะหนึ่งของคนที่เป็นโรคหัวใจนั้นก็คือ อาการเหนื่อยหนักจนถึงขั้นที่ไม่สามารถทำให้ “นอนราบ” ได้ หรือในเวลากลางคืน ตอนที่นอนอยู่ ก็ไม่สามารถนอนหลับได้ ต้องลุกตื่นขึ้นมานั่ง และมีอาการหอบเหนื่อย
โดยในคนที่เป็นโรคหัวใจในขั้นอาการหนักนั้น การเดินใกล้ๆ หรือทำกิจกรรมอะไรเล็กๆ น้อยๆ ก็จะสังเกตพบว่าตัวเองเหนื่อยได้ง่ายมาก ซึ่งเมื่อถึงขั้นนี้แล้วนั้น นับว่าอันตราย ต้องรีบพบแพทย์ ต้องปฏิบัติตัวตามแพทย์สั่ง เพราะไม่งั้นหากปล่อยให้เหนื่อยหนักๆ อาจเสียชีวิตจากภาวะหัวใจล้มเหลวได้
6. ขา หรือ ปลายเท้า บวมขึ้นจนผิดปกติ
อาการแสดงที่สังเกตง่ายได้อย่างชัดเจนอีกอย่างหนึ่งของโรคหัวใจก็คือ “อาการขาบวม” โดยบริเวณหน้าแข้งหรือปลายเท้าทั้งซ้ายและขวา จะบวมขึ้นมาจนผิดปกติ และตรวจสอบได้จากการนำนิ้วจิ้มกดลงไปแล้วเนื้อจะบุ๋มลง และเมื่อปล่อยนิ้วที่กด เนื้อก็จะไม่ได้คืนตัวกลับมาเป็นปกติ
ซึ่งหากสังเกตตัวเอง ลองกดขาตัวเองและคนใกล้ชิดดู แล้วพบว่ามีอาการขาบวมแบบนี้ ร่วมกับมีอาการแน่นหน้าอก เหนื่อยง่าย ก็สันนิษฐานได้ว่า เป็นโรคหัวใจ ต้องเข้ารับการรักษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโดยด่วน
โรคร้ายอย่างโรคหัวใจ จะเป็นอันตรายจนถึงขั้นเสียชีวิตได้ง่ายมากที่สุด ก็จากการที่คนไข้ละเลยไม่ใส่ใจที่จะเฝ้าสังเกตอาการตัวเอง มีผู้ป่วยโรคหัวใจจำนวนไม่น้อยเลย ที่ต้องเสียชีวิตไปจากการที่ไม่รู้ว่าตัวเองเป็นโรคหัวใจมาก่อน แล้วปล่อยให้อาการรุนแรงจนถึงขั้นเกิดเป็นภาวะหัวใจล้มเหลว หัวใจหยุดเต้นในที่สุด
ดังนั้น การเฝ้าสังเกตอาการจึงถือเป็นเรื่องสำคัญที่สุด ไม่แพ้การพยายาม “รักษาสุขภาพ” ให้แข็งแรงอยู่เสมอเลย เพราะบ่อยครั้ง ต่อให้เราคิดว่าเราดูแลตัวเองดีแค่ไหน เราก็ยังหนีโรคภัยไข้เจ็บไม่พ้นอยู่ดี นั่นเองจึงทำให้การเฝ้าสังเกตอาการจะช่วยชีวิตเราให้ปลอดภัยจากโรคหัวใจ และโรคร้ายอื่นๆ ได้มากที่สุด
